De hergeboorte van vergeten vrouwenkracht: Juana Inés de la Cruz

Juana Inés de la Cruz: De vrouw die het zwijgen werd opgelegd, omdat haar woorden te krachtig waren

Sommige vrouwen kiezen de stilte. Anderen krijgen haar opgelegd. Juana Inés de la Cruz was geen stille vrouw. Ze was een storm van zinnen, een vuur van kennis, een wolk van wijsheid. En dat – in het Mexico van de 17e eeuw – was gevaarlijker dan welk zwaard dan ook.

Ze werd non. Niet uit religieuze roeping, maar uit noodzaak. Want het klooster was, ironisch genoeg, de enige plek waar een vrouw mocht denken. Lezen. Schrijven. Zonder direct bezit te worden van een man. En wat ze daarbinnen creëerde, was niets minder dan een wonder.

Een vrouw met dorst naar kennis

Juana werd geboren in 1648, in Nieuw-Spanje, het huidige Mexico. Vanaf jonge leeftijd leerde ze lezen, op haar eigen initiatief. Ze smeekte om verkleed als jongen naar school te mogen. Ze leerde Latijn in één middag. Bestudeerde wiskunde, filosofie, theologie, muziek, poëzie.

Een vrouw met een honger naar weten. En die honger werd haar eerste zonde. Want vrouwelijke intelligentie was toen,
zoals zo vaak, een probleem.

Het klooster als vrijplaats – en kooi

Juana koos voor het kloosterleven, niet om zich af te zonderen van de wereld, maar om ruimte te creëren voor haar geest. In het klooster van Jerónimas bouwde ze een bibliotheek, onderhield ze contacten met dichters, geleerden, zelfs de onderkoningin. Ze schreef liefdespoëzie, essays, toneelstukken. Over vrouw-zijn, over taal, over God, over politiek.

Ze was groots. En zichtbaar. Te zichtbaar. Want een vrouw die schrijft met autoriteit, die haar pen niet temt, maar juist scherpt…

… is zelden welkom.

De aanval van de stilte

Juana’s woorden vonden hun weg naar de buitenwereld. En met die verspreiding kwam ook de aanval. Kerkelijke leiders beschuldigden haar van trots, van goddeloosheid, van intellectuele zondigheid. Ze moest haar boeken opgeven. Haar pen neerleggen en haar woorden herroepen.

Ze deed het. Niet omdat ze instemde. Maar omdat ze wist: dit systeem wil me breken en ik kies nu voor overleving. Ze overleed niet lang daarna. In stilte. Maar niet zonder iets achter te laten dat nooit meer zou verdwijnen.

Juana in jou, in mij, in ons

Maar Juana leeft voort in vrouwen die hun wijsheid niet langer verborgen houden, schrijvers, wetenschappers, filosofen. Zij leeft voort in iedere vrouw die weet: mijn stem is misschien niet gewenst, maar wel nodig. Juana Inés de la Cruz legde haar pen neer. Maar haar geest bleef doorgaan. In elke vrouw die schrijft. Denkt. Vraagt. Twijfelt. Creëert. En onderzoekt.

Voor haar schrijf ik. Voor jou misschien ook. Voor elke vrouw die weet dat taal heilig is. Dat weten een daad van liefde is.
Dat wijsheid geen excuus nodig heeft. Juana schreef het ooit zelf: “Ik ben geen vrouw die zwijgt, omdat ze vrouw is.”

En dat maakt haar tot één van ons.

Meer informatie

Zij die niet pasten – de hergeboorte van vergeten vrouwenkracht

Bronvermelding

Tekst: Mrs Moriah
Fotografie: Femdom-Lifestyle.nl